Klasyfikacja źródeł światła:
Lampy żarowe
Trzonek:
E14 – tzw mały gwint
E27 – tzw duży gwint
E40 – zastosowania specjalne
B22 – tzw. bagnetowy, trzonek do zastosowań przemysłowych
Inne: S14s, S14d, S15s, S19
Żarówka – elektryczne źródło światła, w którym ciałem świecącym jest włókno wykonane z trudno topliwego materiału (pierwotnie grafit, obecnie wolfram). Drut wolframowy jest umieszczony w bańce szklanej wypełnionej mieszaniną gazów szlachetnych (np. argon z 10-procentową domieszką azotu). Włókno osiąga temperaturę ok. 2500–3000 K na skutek przepływu prądu elektrycznego. Wynalazek powstał w połowie XIX w.
Światło uzyskiwane z żarówek jest światłem zbliżonym do słonecznego i cechuje się dobrym wskaźnikiem oddawania barw oglądanych w tym świetle przedmiotów, świeci cały czas jednakowo, nie powodując efektu stroboskopowego. Widmo światła emitowanego przez żarówkę jest ciągłe, o niższej temperaturze barwowej (bardziej żółte) niż słoneczne. Temperatura barwowa światła emitowanego przez żarówkę wynosi ok. 2700 K. Wadą żarówek jest ich mała skuteczność świetlna, wynosząca zazwyczaj około 12 (od 8 do 16) lumenów/wat (niektóre mają sprawność poniżej 6 lumenów/wat), a także niska trwałość[9][10]. Żarówka wykorzystuje ok. 5% energii na światło widzialne, a reszta energii jest tracona w emisji ciepła. 1 września 2009 w Unii Europejskiej rozpoczął się proces stopniowego (do 2012 roku) wycofywania żarówek z użycia i zastąpienia ich lampami fluorescencyjnymi i żarówkami diodowymi. Informacje o parametrach żarówki zawiera etykieta energetyczna umieszczona na opakowaniu.
Źrodło: Wikipedia
Lampy halogenowe
Trzonek:
źródło halogenowe GU5,3 – MR16
źródło halogenowe G53 – R111
źródło halogenowe GY6,35 i G4
źródło halogenowe E27
źródło halogenowe E14
źródło halogenowe G9
źródło halogenowe R7s
źródło halogenowe GU10
źródło halogenowe B15d
Lampa halogenowa – rodzaj elektrycznego źródła światła. Jest to żarówka z żarnikiem wolframowym, wypełniona gazem szlachetnym z niewielką ilością halogenu (czyli fluorowca, np. jodu), który regeneruje żarnik, przeciwdziałając jego rozpylaniu, a tym samym ciemnieniu bańki od strony wewnętrznej. Halogen tworzy związek chemiczny z wolframem (parami wolframu w bańce i na ściankach bańki). Związek ten krąży wraz z gazem w bańce w temperaturze panującej blisko żarnika, a następnie rozpada się na wolfram i fluorowiec. W rezultacie tej reakcji następuje przenoszenie cząstek wyparowanego wolframu z bańki na żarnik. Proces ten nazywa się halogenowym cyklem regeneracyjnym. Występowanie tego cyklu pozwala zwiększyć temperaturę żarnika do około 3200 K, zatem żarówki halogenowe cechują się wyższymi skutecznościami świetlnymi w porównaniu do zwykłych lamp żarowych (do 18 lumenów/wat).
Podane temperatury pracy żarnika odnoszą się do standardowych lamp, dla których przewidziano średni czas pracy 1000 godzin. Czasami, w sytuacjach, w których wymagane jest uzyskanie światła bardziej zbliżonego do światła dziennego, stosuje się żarówki pracujące z wyższą temperaturą żarnika. Trwałość takich lamp jest jednak znacznie niższa. Zaletą lamp halogenowych są niewielkie rozmiary, brak konieczności stosowania układów zapłonowych, szybki zapłon, niewielkie straty strumienia świetlnego w okresie eksploatacji oraz wysoki poziom wskaźnika oddawania barw. Wadą jest niewielka skuteczność i trwałość w porównaniu do lamp wyładowczych, czy lamp LED.
Źrodło: Wikipedia
Zintegrowane świetlówki kompaktowe
Świetlówki energooszczędne zintegrowane
Trzonek
świetlówki z dużym trzonkiem E27
świetlówki z małym trzonkiem E14
świetlówki z trzonkiem GU10
świetlówki z trzonkiem GX53
świetlówki z trzonkiem G9
Świetlówka kompaktowa, kompaktowa lampa fluorescencyjna (CFL ang. Compact fluorescent lamp) – jest to rodzaj lampy fluorescencyjnej (świetlówki) o kształcie zapewniającym małe wymiary gabarytowe. Świetlówki takie mają najczęściej kształt litery „U” lub spirali. Świetlówki kompaktowe możemy podzielić na świetlówki ze zintegrowanym układem zapłonowym oraz na świetlówki wymagające opraw z takim układem.
Świetlówki ze zintegrowanym układem zapłonowym(ang. CFL-i Compact Fluorescent Lamp Integrated)
Elektroniczny układ zapłonowy świetlówki kompaktowej
Zaletą takich świetlówek jest fakt, iż są one bezpośrednimi zamiennikami żarówek głównego szeregu (posiadają taki sam gwint). Żywotność świetlówek kompaktowych mieści się w zakresie od 6000h do 15000h. Większość z nich nie jest przystosowana do stosowania w oprawach zamkniętych; używanie świetlówki w takiej oprawie znacząco skraca jej żywotność. Niektóre świetlówki posiadają własną obudowę rury fluorescencyjnej zmniejszającą luminację i poprawiającą walory estetyczne. Dostępne świetlówki zalicza się do klas energetycznych A albo B. Najczęściej spotykane mają temperaturę barwową 2700K (zbliżona do temperatury barwowej żarówki) albo 6400K (światło dzienne). Skuteczność świetlna wynosi ok. 50 lm/W.
Pobór mocy:
Porównanie pobieranej mocy żarówek głównego szeregu i świetlówek kompaktowych ze zintegrowanym układem zapłonowym, o zbliżonym strumieniu świetlnym, dla nowych żarówek, według producentów świetlówek kompaktowych:
żarówkaświetlówka kompaktowa
25 W5-6 W
40 W7-8 W
60 W11–13 W
75 W15–16 W
100 W18-21 W
150 W35-42 W
Źrodło: Wikipedia
Niezintegrowane świetlówki kompaktowe
Świetlówki energooszczędne niezintegrowane
Trzonek:
świetlówki G23 – 2 pinowe
świetlówki G24d – 2 pinowe
świetlówki G24q – 4 pinowe
świetlówki GX24d – 2 pinowe
świetlówki GX24q – 4 pinowe
świetlówki 2G8 – 4 pinowe
świetlówki GR10q – 4 pinowe
świetlówki GR8 – 2 pinowe
świetlówki 2G7 – 4 pinowe
świetlówki 2G10
świetlówki 2G11 – 4 pinowe
świetlówki GR14q
Świetlówka kompaktowa, kompaktowa lampa fluorescencyjna (CFL ang. Compact fluorescent lamp) – jest to rodzaj lampy fluorescencyjnej (świetlówki) o kształcie zapewniającym małe wymiary gabarytowe. Świetlówki takie mają najczęściej kształt litery „U” lub spirali. Niezintegrowane świetlówki kompaktowe wymagające opraw z układem zapłonowym.
Świetlówki liniowe
Trzonek:
G5 – świetlówki liniowe T5 16 mm EVG
G13 – świetlówki liniowe T8 26 mm EVG
2GX13 – świetlówki kołowe T5 16 mm EVG
G10Q – świetlówki kołowe T8 26 mm EVG
2G13 – świetlówki U T8 26 mm EVG
W43 – świetlówki liniowe T2 7 mm EVG
Średnica:
38 mm – świetlówki tradycyjne starszej konstrukcji (T12), trzonek G13
26 mm – nowsza generacja, najbardziej rozpowszechnione (T8), trzonek G13
16 mm – świetlówki miniaturowe (T5), trzonek G5
12 mm – najnowsza generacja świetlówek (T4), trzonek G5
7 mm – najnowsza generacja świetlówek (T2), trzonek G4,3
Świetlówka – lampa fluorescencyjna – odmiana lampy wyładowczej, w której światło emitowane jest przez luminofor wzbudzony przez promieniowanie UV, powstałe wskutek wyładowania jarzeniowego w rurze wypełnionej gazem.
Do zasilania świetlówek używane są dwa układy stabilizacyjno-zapłonowe: tradycyjny, magnetyczny ze statecznikiem magnetycznym (dławik) i zapłonnikiem (starterem) elektroniczny
Źrodło: Wikipedia
Kompaktowe lampy wyładowcze – HID, Lampy wyładowcze – HID
Trzonek:
E27 – lampy metalohalogenkowe niskiej mocy
E40 – lampy metalohalogenkowe wysokiej mocy
G8,5 – lampy metalohalogenkowe miniaturowe
G12 – jednotrzonkowe lampy metalohalogenkowe niskiej mocy
G22 – lampy metalohalogenkowe jednotrzonkowe wysokiej mocy
RX7s-24 – lampy metalohalogenkowe dwutrzonkowe niskiej mocy
Fc2 – lampy metalohalogenkowe dwutrzonkowe wysokiej mocy
K12s-36 – lampy metalohalogenkowe dwutrzonkowe wysokiej mocy
Lampa metalohalogenkowa – lampa wyładowcza, w której światło powstaje dzięki wyładowaniu elektrycznemu w mieszaninie par rtęci, argonu orazhalogenków metali (niekiedy również innych gazów szlachetnych oraz bromu lub jodu). Gazy te są pod wysokim ciśnieniem – lampa jest wysokoprężna. Składa się z ceramicznego lub kwarcowego jarznika oraz zewnętrznej bańki szklanej, która może być pokryta powłoką rozpraszającą światło i zatrzymującą promieniowanie UV. Do działania lampy metalohalogenkowej potrzebny jest specjalny układ zapłonowy. Lampy te charakteryzują się wysoką skutecznością świetlną (65-115 lm/W, podobną jak lampy sodowe), długą żywotnością (od 7500 do 20 000 godzin) oraz dobrym oddawaniem barw – wskaźnik CRI powyżej 80 (przy czym można uzyskać temperaturę barwową od 3000K do 20 000K, w zależności od zastosowanej mieszaniny), dlatego stosuje się je zarówno w oświetleniu wewnętrznym (np. w sklepach, zakładach przemysłowych, halach sportowych), jak i zewnętrznym, zwłaszcza do iluminacji obiektów architektonicznych, oświetlania stacji benzynowych oraz plakatów reklamowych (billboardów). Mają również zastosowanie w akwarystyce, szczególnie morskiej. Ze względu na szerokie zastosowanie, dostępne są lampy o wielu mocach oraz rodzajach trzonków np. G8.5, G12, RX7S, E27, E40.
Źrodło: Wikipedia
Systemy LED
Trzonek:
LED z dużym trzonkiem E27
LED z małym trzonkiem E14
LEDy halogenowe GU10
LEDy halogenowe GU5,3
LEDy halogenowe GU4
LED z trzonkiem GX53
Paski LED
Dioda elektroluminescencyjna, dioda świecąca, LED (ang. light-emitting diode) – dioda zaliczana do półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych, emitujących promieniowanie w zakresie światła widzialnego, podczerwieni i ultrafioletu. Działanie diody elektroluminescencyjnej (LED) opiera się na zjawisku rekombinacji nośników ładunku (rekombinacja promienista). Zjawisko to zachodzi w półprzewodnikach wówczas, gdy elektrony przechodząc z wyższego poziomu energetycznego na niższy zachowują swój pseudo-pęd. Jest to tzw. przejście proste. Podczas tego przejścia energia elektronu zostaje zamieniona na kwant promieniowania elektromagnetycznego. Przejścia tego rodzaju dominują w półprzewodnikach z prostym układem pasmowym, w którym minimum pasma przewodnictwa i wierzchołkowi pasma walencyjnego odpowiada ta sama wartość pędu.
Zalety diod elektroluminescencyjnych: mały pobór prądu, mała wartość napięcia zasilającego, duża sprawność, małe straty energii, małe rozmiary, duża trwałość, duża wartość luminacji
Odmiany i zastosowania LED
RGB LED – dioda mająca struktury do generowania trzech podstawowych barw (czerwony, zielony, niebieski), a co za tym idzie, przez możliwość ich mieszania, praktycznie dowolnej barwy
Warm white LED – Dioda LED generująca światło białe ciepłe (według normy PN-EN 12464-1 jest to temperatura barwowa poniżej 3300 K). Diody ciepłe mają najbardziej zbliżoną temperaturę barwową do światła żarówki.
Neutral white LED – Dioda LED generująca światło białe neutralne (według normy PN-EN 12464-1 jest to temperatura barwowa 3300 K – 5300 K)
Cool white LED – Dioda LED generująca światło białe zimne (według normy PN-EN 12464-1 jest to temperatura barwowa powyżej 5300 K)
High Power LED lub Power LED – Dioda LED wysokiej mocy, do poprawnej pracy wymaga zapewnienia odpowiedniego chłodzenia i źródła prądowego do zasilania. Białe diody tego typu mają najczęściej emiter wielkości około 1mm2, jasność około 100 lm przy prądzie 350mA i pobieranej mocy około 1W . Maksymalny prąd podawany przez producentów to zazwyczaj 0,7÷1,5A na 1mm2 struktury (maksymalny prąd zależy w głównej mierze od chłodzenia struktury świecącej diody).
Źrodło: Wikipedia